Ik heb me afgelopen weken afgevraagd wat nu het verschil is tussen het kijken naar De Passion of bijvoorbeeld een programma als Boer zoekt vrouw of Heel Holland bakt. Voor mij zijn Boer zoekt vrouw en Heel Holland bakt gezellige programma’s over gewone mensen. Herkenbaar, luchtig en voor mij niks mis mee. Bij de aankondiging van De Passion afgelopen weken op de televisie voelde ik me ook dit jaar weer ongemakkelijk nu er opnieuw allerlei artiesten in de rij stonden om heel Holland te gaan vermaken met een spektakelstuk over de executie van Jezus. Al een paar jaar voel ik weerstand tegen De Passion en ook dit jaar vraag ik me weer af hoe dat kan. Komt het door wat de theologe Dorothee Sölle schrijft in haar boek Lijden over het verhaal van Jezus in Gethsemane? Daarin schrijft ze
De naam van deze tuin der olijfbomen is een symbool geworden voor wat mensen aan pijn doormaken, een symbool van de angst en de doodstrijd. Men zegt, dat iedereen zijn Gethsemane heeft.
Sölle maakt in Lijden een onderscheid tussen de stomme en de sprekende God. De stomme statische God is dan een godsbeeld waarin veel mensen geloven maar die niet bestaat en bij de sprekende God gaat het om een dialogische godsbeeld die mensen als intuïtieve roepstem in zichzelf kunnen leren terugvinden. Ze beargumenteert dit na te volgen godsbeeld door een aantal ervaringen te beschrijven over de doodsangst van Jezus in Gethsemane:
De grond, waarop het leven gebouwd was, het oervertrouwen, (…) wordt verwoest. De ervaring van verbondenheid met de oergrond van onze werkelijkheid (…) gaat boven deze verwoestende ervaring uit.
Het verhaal van Jezus in de tuin van Gethsemane werd voor mij door Sölle’s mystieke godsbeeld door de jaren heen steeds meer een soort van lotgenotenverhaal. Door haar leerde ik religieuze verhalen te beleven als scheppingsspiritualiteit van binnenuit. Hierdoor leerde ik, ondanks de verwoestende ervaring van dood en verlatenheid, ervaringen van hoop en troost en verbondenheid in mezelf en de wereld om mij heen te ervaren. Ik denk dat mijn weerstand tegen De Passion voort komt uit het feit dat heel Holland afgelopen donderdag opnieuw werd getrakteerd op een spektakelstuk over een stomme God met Jezus in de hoofdrol. Ik vraag me af of de historische Jezus zich in deze heldenrol herkend zouden hebben.
